იცით თუ არა, რატომ მოსწონს ადამიანებს წვიმის სურნელი?
თვითონ წყალს სურნელი არ აქვს. ის მოდის ნესტიანი მიწიდან და ქანებიდან. პეტრიკორი შედგება რამდენიმე კომპონენტისგან:
ბოტანიკური ზეთები და მჟავები: მაგალითად, სტეარინისა და პალმიტინის მჟავა, რომლებსაც მცენარეები გამოყოფენ გვალვის დროს. ისინი აფერხებენ ახალგაზრდა ნერგების ზრდას და „ეუბნებიან“, რომ უკეთესია დაელოდონ ხელსაყრელ პირობებს.
წვიმა ამ ზეთებს ხსნის და ჰაერში გამოშვებული არომატი სწორედ მათ უკავშირდება.
გეოსმინი: ორგანული ნაერთი, რომელიც მიწას აძლევს მისთვის დამახასიათებელ სურნელს. იგი წარმოიქმნება მიკროორგანიზმების, განსაკუთრებით აქტინომიცეტებისა და ციანობაქტერიების მეტაბოლიზმის შედეგად.
მეთილისობორნეოლი: ციანობაქტერიებისა და ბაქტერიების კიდევ ერთი პროდუქტი, რომელიც ცნობილია იმით, რომ აძლევს უსიამოვნო სუნს დაყოვნებულ წყალსა და ჭაობებს.
ოზონი (O₃): სწორედ ის ქმნის „სისუფთავის“ არომატს, რომელსაც გრძნობს ადამიანი ჭექა-ქუხილის დროს. მეხის დაცემა ანგრევს ჟანგბადის მოლეკულებს და წარმოქმნის ოზონს, რომელიც ჰაერში ვრცელდება. ამიტომაც ზოგჯერ ჯერ კიდევ წვიმამდე ვგრძნობთ approaching freshness-ს.MIT-ის მეცნიერებმა მაღალი სიჩქარის კამერებითაც კი აჩვენეს, როგორ წარმოიქმნება ეს არომატული ნაწილაკები, როცა წყლის წვეთი მიწას ეცემა.
რატომ მოგვწონს ეს სუნი?
ყველაფერი ევოლუციას უკავშირდება. ჩვენი ცხოველი წინაპრები წვიმის შემდეგ მიწის სურნელს იყენებდნენ წყლის წყაროს საპოვნელად. სწორედ ამიტომ ადამიანის ცხვირი ძალიან მგრძნობიარეა გეოსმინის მიმართ. ის ტრილიონზე მხოლოდ ხუთ მოლეკულასაც კი ამოიცნობს.
ეს უნარი გადარჩენისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი იყო. დღეს კი, როცა წყალს ნაკადულებიდან აღარ ვსვამთ, წვიმის სურნელი მაინც მოგვწონს და სიხარულს გვგვრის. არომატის ინდუსტრიამაც გამოიყენა ეს ეფექტი დღეს სურნელებში ხშირად ნახავთ „პეტრიკორის“ ნოტებს.